შავი ზღვის რეგიონი

 

 

 

აჭარა საქართველოს ერთერთი ულამაზესი და უძველესი ისტორიული კუთხეა საქართველოს სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილში, შავი ზღვის სანაპიროზე. ადმინისტრაციული ცენტრია ბათუმი. აჭარას ჩრდილოეთით გურია, აღმოსავლეთით-ახალციხე, სამხრეთით-კარჩხალის ქედი, დასავლეთით კი არსიანის მთა ესაზღვრება.

აჭარის ტერიტორიის უმეტესი ნაწილი მტებსა და ღრმა ხეობებს უჭირავს, ზღვისპირა ფართობი კი ქობულეთისა და კახაბრის ვაკე-დაბლობებს. მესხეთის, შავშეთისა და არსიანის ქედებს შორის განლაგებულია აჭარის ქვაბული.

ზღვისპირა ვაკე-დაბლობზე ჭარბი ნოტიო სუბტროპიკული ჰავაა, იცის ცივი ზამთარი და ცხელი ზაფხული. მაღალმთიანეთში ნოტიო ჰავაა, ზამთარი ზომიერად ცივი, ზაფხული მოკლე და თბილია. აჭარა გამოირჩევა ხელსაყრელი, თბილი ჰავით. აქ გვხვდება როგორც მთა, ასევე ვაკე ადგილები და ერთმანეთისაგან განსხვავებული ხეობები, ცხოველთა მრავალფეროვანი სამყარო, მრავალსაუკუნეოვანი არქეოლოგიური ისტორიული და არქიტექტურული ძეგლები.

სახელწოდება აჭარა VII ს-დან გვხვდება და სავარაუდოდ უკავშირდება გეოგრაფიულ სახელებს –აჭი, საჭანო. ჯერ კიდევ “ფარნავაზის ცხოვრებაში” (ძვ.წ.) აჭარა მოხსენიებულია მხარედ, რომელიც ზღვამდე აღწევდა და თავისი განუმეორებლობით დამპყრობლებს იზიდავდა. ისტორიულ წყაროებში მოიხსენიება “აჭარის ქვეყნად”. იგი იყოფოდა ორ ძირითად ნაწილად, ზემო აჭარად და ქვემო აჭარად. ცენტრალურ ნაწილს შუახევი ერქვა. აჭარა მესხეთის ნაწილს შეადგენდა.

ბათუმი — ქალაქი საქართველოში, აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის ადმინისტრაციული ცენტრი, ქალაქი 1878 წლიდან. მოსახლეობა 121,8 ათასი (2002 წ) მსხვილი საერთაშორისო ნავსადგური შავი ზღვის სამხრეთ-აღმოსავლეთ სანაპიროზე, ბაქო – ბათუმის რკინიგზისა და ნავთობსადენის ბოლო პუნქტი, საავტომობილო გზების კვანძი. გაშენებულია ღრმა, კარგად დაცული ბუნებრივი ნავსაყუდელის ბათუმის ყურის ნაპირას. ზღვის დონიდან 5 მ, თბილისიდან 350 კმ (რკინიგზით).

ქალაქი გადაჭიმულია ჩრდილო-აღმოსავლეთიდან სამხრეთ-დასავლეთისაკენ 7 კმ-ზე. სიგანე ზღვის ნაპირიდან გორაკ-ბორცვებამდე 1-2,5 კმ. 1937 ჰა, აქედან განაშენიანებულია 1300 ჰა-ზე მეტი. ბათუმის ძირითადი ნაწილი სამხრეთიდან ეკვრის ყურეს და გაშენებულია კახაბრის ვაკის ჩრდილოეთ მონაკვეთზე, დანარჩენი ნაწილი ყურის აღმოსავლეთით და ჩრდილო-აღმოსავლეთით – მდინარეების ბარცხანისა და ყოროლისწყლის გასწვრივ. 



ღირსშესანიშნაობები: 
გონიოს ციხე (II ს.), 
პეტრა ქაჯეთის ციხე (VI ს.), 
ვერნევის დარბაზული ეკლესია (XI ს.), 
თხილვალის დარბაზული ეკლესია (შუა საუკ.), 
სხალთის დარბაზული ეკლესია(XIII ს.), 
ხულოს ციხე (შუა საუკ.), 
შუახევის ციხე (შუა საუკ.), 
შუა საუკუნეების თაღოვანი ხიდები (მახუნცეთი, დანდალო, კობალაური, კოკოლეთი, მესხიქედი, ფურტიო, ცხენკანი), 
ბათუმის ბოტანიკური ბაღი,
ბათუმისა და სხალთის ეპარქიის კათედრა და რეზიდენცია.
აჭარის მუზეუმი, 
ბათუმის აკვარიუმი, 
ბოტანიკური ბაღი,
დელფინარიუმი.

საკულტო ნაგებობები:
მართლმადიდებლობის,
კათოლიციზმის, 
ისლამის, 
იუდაიზმის.

ტ უ რ ი ს ტ უ ლ ი    კ ო მ პ ა ნ ი ა
W A L K E R / ვოლქერი