მარტვილის კანიონები, სალხინო

მარშრუტი : მარტვილის კანიონები, სალხინო
სახეობა : კულტურული, შემეცნებითი.
სატრანსპორტო საშუალება: მიკრო-ავტობუსი
ხანგრძლივობა: 2 დღე (გასვლა შეთანხმებით)
კვება : ორჯერადი (შეთანხმებით)
მანძილი: 370 კმ.

გაჭედილის კანიონი ულამაზესი ადგილი სამეგრელოში 

გაჭედილის იგივე გოჭკადილის კანიონი ერთ-ერთი ულამაზესი და გასაოცარი ადგილია საქართველოს ულამაზეს მხარეში-სამეგრელოში, მარტვილის მუნიციპალიტეტში, სოფელ გაჭედილის მიდამოებში. სოფელ გაჭედილის კანიონი კერძოდ ოდიშის ვაკეზე, მდინარე აბაშის მარჯვენა სანაპიროზე მდებარეობს, ზღვის დონიდან 240 მეტრზე. კანიონის სიგრძე 2400, ხოლო ჩაჭრის სიღრმე– 20–40 მეტრია. იგი რამდენიმე ადგილას საფეხურებრივადაა დაყოფილი და შუა ნაწილში 12 მეტრი სიმაღლის მარტვილის ცნობილ, ულამაზეს ჩანჩქერს წარმოქმნის. თუმცა, ეს ადგილი მხოლოდ სილამაზით არ გამოირჩევა. საინეტერსო ფაქტია ისიც, რომ კანიონში დედამიწაზე მცხოვრები ცხოველების გაქვავებული ძვლები აღმოაჩინეს, რომლებიც 75 მილიონ წელს ითვლიან. მსოფლიოში ასეთი ადგილები ძალიან იშვიათია, ვინაიდან ამ ტერიტორიაზე პრეისტორიული ხანის ცხოველების ნაშთებიც საკმაოდ დიდი რაოდენობითაა წარმოდგენილი. ამ მხრივ, კანიონი მსოფლიო მეცნიერებისათვის რიგით მესამე აღმოჩენაა. ამ ადგილს ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტთან არსებულმა დედამიწის შემსწავლელ მეცნიერებათა ინსტიტუტის სტუდენტთა და მაგისტრანტთა საველე-სასწავლო პრაქტიკანტებმა 2010 წლის ივლისში მიაგნეს, რის შედეგადაც მდინარე აბაშის ხეობაში დინოზავრის ორ ნატერფალიც იპოვეს.

2011 წელს სოფელ გაჭედილში კვლავ მოეწყო ექსპედიცია, რომელმაც უკეთესი შედეგი აჩვენა. კანიონის ზოგიერთ მღვიმეში უძველესი ადამიანის არსებობის ნაშთებს, მათ ძვლებსა და ნასუფრალსაც კი მიაგნეს. გარდა ამისა, ნაპოვნია ცხოველთა გადაშენებული სახეობების ძვლებიც, მათ შორის მღვიმის დათვისა და ბიზონის ნაშთები. 2010 წლის 4 ოქტომბერს ყველა ამ გასაოცარი ფაქტის გამო გაჭედილის კანიონი დაცულ ტერიტორიად გამოცხადდა. ყოველწლიურად, კანიონს უამრავი დამთვალიერებელი ჰყავს. აქ ხშირად ეწყობა ლაშქრობები და სასკოლო ექსკურიები. მნახველს კანიონში ნავით საკმაოდ ღრმად შეუძლია შეცუროს და ნამდვილი ბუნების სასწაული სრულად იხილოს. სხვათა შორის, აქვეა დადიანების ცნობილი სამეფო საბანო ადგილიც. როგორც ადგილობრივები ამბობენ, კანიონის გამჭვირვალე, ფირუზისფერი წყალი წელიწადის ყველაზე სეზონზე ძალიან ცივია და ფაქტობრივად, არ თბება.

რატომ დაერქვა ამ ადგილს გაჭედილი (მეგრულად გოჭკადილი) ?

ეს კითხვა ამ ადგილის ნახვის შემდეგ ძალიან ბევრს უჩნდება, თუმცა ძალიან ცოტამ თუ იცის თუ რატომ დაარქვეს ამ ადგილს გაჭედილი. გადმოცემით, თურმე XVII საუკუნის დასასრულს, სამეგრელოს მთავარს ბერძენი ოსტატები მოუწვევია, რომლებმაც მდინარე აბაშის ყველაზე ვიწრო ხეობაში, სადაც ორი ხეობა, უნაგირა და ტაბაკონა კიდურებით ერთმანეთს ებჯინება, აგურის ლამაზი ხიდი აუშენებიათ, ისრის წვერის მოყვანილობის ერთი თაღით. ამით ხეობის ორივე ნაპირი გაერთიანდა, რომელიც მაშინ მეტად მნიშვნელოვანი, სტრატეგიული ადგილი ყოფილა. ე.ი. – ხეობა გაჭედეს. სწორედ აქედან შეერქვა სოფელს გოჭკადირი ანუ გაჭედილი.

სალხინო — სოფელი მარტვილის მუნიციპალიტეტში. მდებარეობს მდინარე ტეხურის მარცხენა ნაპირიდან ჩრდილო-აღმოსავლეთით ქვიბიის მთების კალთებამდე გაშლილ ვაკე-ბორცვიან სივრცეზე. სამხრეთ-აღმოსავლეთით მას ეკვრის სოფლები გაჭედილი და ბალდა, ხოლო ჩრდილოეთით ნობულევი. სამხრეთ-დასავლეთით დიდი ჭყონისა და ტალერისაგან ჰყოფს ტეხური. ზღვის დონიდან 250 მეტრზეა. მარტვილიდან დაშორებულია 15 კილომეტრით.

სალხინოში 2002 წლის აღწერის მდგომარეობით მცხოვრებთა რაოდენობა შეადგენს 1163 სულს.

სოფელი სალხინო ექვემდებარება საქართველოს საპატრიარქოს ჭყონდიდის ეპარქიას.

ტ უ რ ი ს ტ უ ლ ი    კ ო მ პ ა ნ ი ა

“W a l k e r”